Kardeş kıskançlığının, büyük çocukta görülmesi halinde bu durumun; ailenin ilgi odağı olan ilk çocukta, kardeşinin doğmasıyla kendisini gösteren, alakanın yeni doğan çocuğa yönelmesiyle başlayan bir rahatsızlık olduğu belirtilebilir. Bu problem yeni bir kardeşi dünyaya gelen hemen hemen her çocukta görülebilecek oldukça beklenen bir gelişmedir.
Ailenin ilgisini ve sevgisini kaybetme endişesi, yerini kardeşinin alacağına dair düşünceler kardeş kıskançlığı sonuçlarını doğurmaktadır. Ne var ki bu durumun dışa vurumu çocuktan çocuğa farklılık göstermektedir.
Kimi çocuk daha yıkıcı tepkilerle rahatsızlığını açığa çıkarırken kimi çocuk kardeşine karşı aşırı sevgi gösterilerinde bulunabilir. Kimi çocuk ise suskunlaşıp içine kapanabilir. Bu tür verilen farklı tepkilerde çocuğun mizacıyla beraber anne ve baba tutumları etkili olabilmektedir.
Çocuk her ne kadar kardeşine yönelik bir kıskançlık ve beraberinde rahatsızlık duyuyor gibi gözükse de temelinde sergilediği tutum ve davranışlar ebeveynlerine yöneliktir. Öfke, kızgınlık gibi duyguları anne ve babasına karşı besleyen çocuk tüm bunların sorumlusu olarak aileye yeni katılan bireyi gördüğünden tepkileri çoğunlukla kardeşe yönelir.
Kardeşin aileye dahil olmasıyla isteklerinin ikinci plana atıldığını, ebeveynlerinin kendisiyle geçirdiği sürenin azaldığını, kendisine gösterilen ilgi ve sevginin kardeşte yoğunlaştığına şahit olan çocuk bu duruma bağlı olarak kıskançlık duyacak ve agresif tavırlar sergileyebilecektir. Ya da yukarıda ifade ettiğimiz gibi daha da içine kapanabilecek, başta aile ortamı olmak üzere kendisini çeşitli ortamlarda soyutlayacaktır.
Bunlarla beraber doğan kardeşin cinsiyeti farklıysa çocuk, anne babasındaki tutum değişikliğini buna da bağlayabilecektir. Kendisinin erkek / kız olmadığı için yerini kardeşinin aldığını düşünebilir, onu daha çok seveceklerine dair bir inanış geliştirebilir. Bu noktada çocuğun kazanmış olduğu birtakım becerilerde gerileme olacağını belirtmek mümkündür. Örnek olarak, tuvalet eğitimi kazanılmış çocuk kardeşinin altının bezlendiğini, annesinin bu sebepten daha çok ilgilendiğini gözlemlerse bu beceride bir gerileme görülebilir.
Peki ne yapılabilir?
Çocukla daha kardeşi dünyaya gelmeden ev içerisinde değişebilecek durumlar üzerine anlayabileceği tarzda bir konuşma yapılabilir. Hatta bir bebeğin ihtiyaç duyduğu bakımla alakalı bilgilendirme yine kısa ve net şekilde anlatılıp bu noktalarda hangi ebeveynin görev alacağı, tüm bunlar olurken kendisiyle hangi ebeveynin ya da aile büyüğünün ilgilenebileceği aktarılabilir. Endişesini ve beklentilerini iyi okumaya çalışıp ev içerisinde küçük sorumluluklar verilebilir. Ailece ortak vakit geçirmeye daha çok özen gösterilebilir. Tüm bu tutum ve önlemlere rağmen olumlu yönde bir değişim olmazsa uzman bir psikolog eşliğinde süreci sürdürmek oldukça yararlı olacaktır.